Đã hơn 9 năm trôi qua kể từ
khi dự án trường bắn TB1 được bắt đầu tại 2 tỉnh Bắc Giang và Lạng Sơn,
hàng trăm hộ gia đình nông dân của huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang vẫn
tiếp tục đi tìm công lý và công bằng.
Photo courtesy of daidoanket
Người dân huyện Lục Ngạn, Bắc Giang tiếp tục đi tìm công lý và công bằng
Dự án trường bắn TB1
Kể
từ sau khi dự án trường bắn quốc gia TB1 được bắt
đầu trên địa bàn hai tỉnh Lạng Sơn và Bắc Giang vào năm 2003, hàng trăm
hộ gia đình thuộc xã Kim Sơn, Huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang vẫn chưa
thể ổn định cuộc sống sau di dời và chưa ngừng hành trình đi tìm công
bằng, công lý cho mình. Đây là một hành trình của không chỉ những khó
khăn, khổ cực mà còn của cả máu và nước mắt.
Những
người dân này đã bắt đầu hành trình đi tìm công lý bằng cách gửi các lá
đơn khiếu nại đến các cơ quan thanh tra của chính phủ và bộ quốc phòng
từ năm 2007. Cho đến giờ họ cũng không thể nhớ chính xác mình đã gửi đi
bao nhiêu lần và bao nhiêu lá đơn. Một người dân giấu tên tại địa phương
cho chúng tôi biết:
"Hơn
300 hộ dân gửi đi, nếu tính cả riêng cả chung thì chắc cũng phải hơn
1,000 lá đơn. Gửi mười mấy hai chục lần, cũng không nhớ nữa. Riêng lên
thanh tra bộ quốc phòng gần 20 lần rồi, cũng không giải quyết, chỉ
chuyển đơn về tỉnh, tỉnh lại về huyện. Hôm 8 tháng 3 vừa rồi gửi đơn về
thanh tra bộ quốc phòng thì hôm 23 tháng 5 bộ quốc phòng gửi đơn về
tỉnh, tỉnh đưa về huyện, yêu cầu ông La Văn Nam phó chủ tịch huyện phải
trả lời dân, thông báo cho thanh tra bộ quốc phòng và báo cáo về tỉnh
trước ngày 10 tháng 7 vừa rồi nhưng vẫn không có gì."
Dự
án trường bắn quốc gia TB1 được bắt đầu vào năm 2003 trên địa bàn 13 xã
của
tỉnh Bắc Giang và Lạng Sơn và làm ảnh hưởng đến khoảng 3000 hộ dân địa
phương, trong đó phần đông là những người dân tộc Nùng và Dao. Trong khi
những hộ dân tại tỉnh Lạng Sơn được đền bù đất và hoa màu theo đúng quy
định của chính phủ thì hơn 2300 hộ dân tại tỉnh Bắc Giang lại được nhận
đền bù theo các mức chênh lệch khác nhau và không đúng với quy định.
Năm
2003, những hộ dân đầu tiên của tỉnh Bắc Giang bắt đầu được di dời.
Những hộ này được đền bù thiệt hại là 15,000,000 đồng một khẩu cộng với
tiền đền bù cây ăn quả là cây vải với giá 1,200,000 đồng một cây có
đường kính tán từ 20 đến 22 cm.
Đến
năm 2005 và 2006, dự án tiếp tục di dời những hộ dân xã Kim Sơn, huyện
Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang. Và đây chính là lúc nảy sinh những bất bình.
Những người được di dời trong giai đoạn này là người dân tộc Nùng và
Dao. Họ được đền bù thiệt hại là 15,000,000 đồng một khẩu nhưng tiền cây
ăn quả là cây vải chỉ được đền bù với mức giá là 371,000 đồng một cây
có đường kính theo tán từ 20 đến 22 cm. Trong khi đó giá một kg vải lúc
này trên thị trường là từ 5000 đến 6000 đồng. Giá vải vào năm 2003 là
khoảng từ 1,000 đến 1,500 đồng một kg.
Từ
năm 2007 đến 2010, dự án tiếp tục di dời các hộ dân còn lại. Mức đền bù
lúc này đã tăng lên 26,000,000
đồng một khẩu, và giá đền bù cho cây ăn quả là 1,050,000 đồng một cây.
Không những thế một số hộ dân có nhà bên ngòai khu trường bắn và chỉ có
một phần đất ruộng nằm trong trường bắn thì lại được đền bù tiền đất
ruộng là 18,000,000 đồng một sào.
Từ
năm 2006 những người dân nhận tiền đền bù đợt hai đã di dời khỏi trường
bắn và đi tìm mua đất canh tác với lời hứa từ dự án là họ có thể mua
được đất với mức từ 2,000 mét vuông một khẩu trở lên. Nhưng thực tế khác
với những gì mà họ được nghe từ đại diện chính quyền địa phương và dự
án. Người dân giấu tên cho biết:
"Cái
này
trước kia họp thì dự án thông báo là mỗi khẩu có thể mua được 2,000 mét
vuông trở lên nhưng cả gia đình em chưa mua được 2,000 mét vuông. Những
hộ có trâu bò mười mấy hai chục con thì đỡ, vì bù vào còn những hộ
không có thì rất khó khăn."
Đền bù không công bằng
Một cuộc biểu tình của các nông dân tại Hà Nội ngày 21/02/2012 phản đối chính quyền trưng thu đất.
Người
dân này cho biết gia đình ông trước khi di dời có đến gần chục hecta
đất trong trường bắn bao gồm đất nhà, ruộng lúa và vườn cây ăn quả với
khoảng 500 cây vải. Tuy nhiên vào năm 2006, khi gia đình ông chuyển sang
mua đất ở xã khác bằng tiền đền bù từ dự án, ông chỉ có thể mua được
khoảng 4 sào đất, không đủ đất làm ruộng, còn vườn chỉ đủ cho khoảng 40
cây vải.
Giá
đất lúc này cũng đã tăng lên gấp đôi so với thời điểm năm 2003 khi dự
án bắt đầu, từ 5 triệu đồng một sào lên đến hơn 10 triệu đồng một sào.
Không
đủ đất làm ăn, và bất bình vì sự thiếu công bằng trong giá đền bù, bắt
đầu từ năm 2007, người dân đã gửi đơn khiếu nại lên bộ quốc phòng, lên
chính phủ để được xem xét giải quyết. Đến năm 2008, lãnh đạo tỉnh Bắc
Giang, huyện Lục Ngạn và đại diện dự án di dân trường bắn quốc gia có
cuộc đối thoại với dân. Trước thắc mắc của người dân vì sự không công
bằng trong mức giá đền bù, đại diện địa phương cho biết họ làm theo quy
định của chính phủ.
Trong
khi đó, theo khoản 3b, quyết định số 1287/QĐ-TTg ký ngày 6 tháng 12 năm
2004 của phó thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng về bồi thường, hỗ trợ di dân,
tái định cư trường bắn quốc gia khu vực 1, chính phủ quy định những hộ
di chuyển đến điểm tái định cư tập trung được nhận giao đất ở từ 200 mét
vuông đến 400 mét vuông một hộ cộng với đất sản xuất là từ 2,000 mét
vuông một khẩu trở lên.
Ở
khoản 3c trong quyết định, hộ tái định cư xen ghép và tự nguyện di
chuyển thì được bồi thường bằng tiền là 15,000,000 đồng một khẩu. Cũng
trong khoản 3c, quyết định nêu rõ ủy ban nhân dân tỉnh quy định cụ thể
việc sử dụng
tiền bồi thường nêu trên để đảm bảo mức diện tích đất ở, đất sản xuất
cho hộ tái định cư theo đúng quy định tại điểm b khoản 3.
Người
dân không đồng ý với giải thích của chính quyền địa phương, nên tiếp
tục đi khiếu kiện lên trung ương. Đến ngày 27 tháng 10 năm 2010, phó thủ
tướng thường trực nguyễn Sinh Hùng quyết định giao Bộ tài nguyên mội
trường, kết hợp với Bộ tài chính và bộ quốc phòng xem xét xử lý kiến
nghị của người dân, ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Giang phải báo cáo chính
phủ trước ngày 15 tháng 11 năm 2010.
Đến
ngày 6 tháng 1 năm 2011, ông Nguyễn Sinh Hùng có công văn khác yêu cầu
tỉnh
Bắc Giang phải thực hiện đúng quyết định ký ngày 6 tháng 12 năm 2004
của PHó thủ tướng về mức đền bù cho dân vào giao Bộ quốc phòng kết hợp
giải quyết. Tuy nhiên đến tháng 4 năm 2011, người dân Bắc giang vẫn
không nhận được trả lời từ chính quyền địa phương về vấn đề này.
Dẫn đến đổ máu
Vụ cưỡng chế đất đai tại Tiên lãng, Hải Phòng gây đổ máu và tù tội, ảnh minh họa.
Thiếu
đất làm ăn, kinh tế khó khăn trong khi đơn khiếu nại nhiều năm ròng
không được giải quyết đã đẩy hàng trăm hộ dân thuộc các xã Kim Sơn,
Phong Minh và Phong Vân thuộc huyện Lục Ngạn trở về quê cũ để tìm cách
canh tác vào khoảng giữa tháng 4 năm 2011. Sự việc này đã dẫn đến một vụ
cưỡng chế đất gây đổ máu vào ngày 11 tháng 8 năm 2011 khi chính quyền
huyện Lục Ngạn huy động một lực lượng khoảng 1000 công an, bộ đội và dân
phòng đến cưỡng chế
đất của những người dân địa phương gây ra đụng độ với hơn 1000 dân chỉ
có trang bị là đất đá và gậy gộc. Đã có 22 người bị bắt sau vụ việc này.
Vào
khoảng trung tuần tháng 3, tòa án quân đội quân khu 1, khu vực 2 đã lần
lượt mở các phiên tòa xét xử 22 người này và kết tội họ gây rối trật tự
công cộng. Những người này bị kết án tù từ 12 đến 54 tháng tù giam.
Để
tìm hiểu thêm sự việc từ phía chính quyền địa phương, chúng tôi tìm
cách phỏng vấn ông Nguyễn Văn Tám, giám đốc dự án di dân trường bắn TB1
và được ông này cho
biết:
"Theo kết luận
của thủ tướng chính phủ và văn phòng chính phủ vừa rồi thì dự án TB1 là
rất nhạy cảm. Có hai công văn liền một của phó thủ tướng và của văn
phòng chính phủ là thanh tra chính phủ đã thanh tra 5 tháng rồi trong
khi chờ kết luận của thanh tra chính phủ thì không đăng tin và không
cung cấp số liệu. Đây là văn bản của thủ tướng chính phủ cho nên chị hỏi
tôi cũng không cung cấp."
Trong khi đó ông Hoàng Văn Thiện, chủ tịch xã Kim Sơn, nơi có hơn 300 hộ dân đang khiếu kiện, đã từ chối trả lời:
"Cô có nhu cầu gì, cần gì thì
đến đây, tôi không có thời gian trao đổi qua điện thoại đâu."
Vào
hôm 20 tháng 7 vừa qua, những người dân xã Kim Sơn lại tiếp tục lên văn
phòng thanh tra chính phủ để hỏi về kết quả thanh tra thì được người
đại diện cơ quan này cho biết kết quả thanh tra đã được chuyển cho thủ
tướng chính phủ và đang chờ kết luận của thủ tướng.
Nguồn :RFA
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét